مباني نظري و پيشينه پژوهش (فصل دو) مهارتهای فراشناختی
2 - 1تعریف فراشناخت
فراشناخت ابتدا توسط فلاول مطرح شد تنها به تبیین و توجیه دانش فرد در مورد فرآیندها و تولیدات شناختی و نظارت بر این فرآیندها بپردازد . فراشناخت به آگاهی انسان از نظام شناختی خود و کنترل و نظارت به آن گفته میشود . به سخن دیگر فراشناخت ، دانش یا آگاهی فرد از نظام شناختی خودش یا دانستن در بارهی دانستن است . دانش فراشناختی یاری میکند تا هنگام یادگیری و دانستن امور ، شخص پیشرفت خود را در نظر بگیرد همچنین این دانش کمک می کند تا نتایج تلاشها ارزیابی شود و میزان تسلط بر مطالبی که خوانده شده ، سنجیده شود . ( سیف ، 1392 ).
تعاریف مختلفی از فراشناخت ارائه شدهاست که به درک بهتر آن کمک میکند از جمله : دانش فرد در بارهی فرآیندهای شناختی خود و فرآیند سازماندهی و هماهنگ کردن مجموعهای از جریانها ( فلاول ، 1988 ) تفکر در بارهی تفکر ( براون 1984 ) شناخت ( براون و دولاچ ، 1987 )، آگاهی فرد از فرایندهها و راهبردها شناختیاش ( فلاول ، 1988 )، و هر گونه دانش یا فعالیت شناختی که موضوع آن شناخت یا تنظیم شناخت باشد با توجه به تعاریفی که ارائه شد میتوان گفت « فراشناخت ، مجموعه دانش و فرآیندهایی است که کنشهای شناختی فرد را نظارت هدایت و کنترل میکنند و در واقع به مدیریت فعالیتهای شناختی میپردازند ( به نقل از کارشکی ، 1379 ).
2 - 1 - 1 راهبردهای فراشناختی
راهبردهای فراشناختی ، مهارتهای اجرایی هستند که موفقیت فعالیت یادگیری را ارزیابی میکنند ( اوملی و کهات ، 1990به نقل ازعاطی نژاد ، 1391 )
راهبردهای فراشناختی اساسی ، شامل ربط دادن اطلاعات جدید به اطلاعات قبلی انتخاب راهبردهای تفکر ، برنامهریزی ، نظارت ، و ارزیابی فرآیندهای تفکر میشود ( دیرکس ، 1985 ).
راهبردهای فراشناختی ، فرآیندهای متوالی هستند که فعالیتهای شناختی را کنترل میکنند و به تنظیم و نظارت بر فعالیتهای یادگیری کمک میکنند ، همچون کنترل آگاهانه بر یادگیری ، برنامهریزی و انتخاب راهبردها ، نظارت بر فرآیند یادگیری ، تصیح اشتباهات ، تحلیل اثربخشی راهبردهای یادگیری و تغییر رفتارها و راهبردهای یادگیری ، هنگامی که ضروری باشد ( ریدی و همکاران ، 1992 به نقل از عاطی نژاد ، 1391 )
گراهام ( 1997 ) عقیده دارد ، راهبردهای فراشناختی به دانش آموزان اجازه میدهد تا یادگیریشان را برنامهریزی ، کنترل و ارزیابی کنند که در بهبود یادگیری ، محوریترین نقش را بازی میکند و دانش آموزان بدون رویکردهای فراشناختی ، اساساً یادگیرندگان بدون هدف هستند ( به نقل از وانگ و همکاران ، 2009 ).
راهبردهای فراشناختی عمده را می توان در سه طبقه قرارداد : 1 ) راهبردهای برنامه ریزی 2 ) راهبردهای نظم دهی 3 ) راهبردهای نظارت و ارزشیابی . راهبردهای برنامه ریزی ، شامل تعیین هدف برای یادگیری و مطالعه ، پیش بینی زمان لازم برای مطالعه ، تعیین سرعت مناسب مطالعه ، تحلیل چگونگی برخورد با موضوع یادگیری ، انتخاب